18 сәуір 2023 жылы Ф. М. Достоевскийдің әдеби-мемориалдық мұражайында «Ұсақ-түйектер емес» Ашық хаттар мен төс белгілердің географиясы, Табиғаты мен өнері көрмесі ашылды
Ашық хаттар музей көрмелерінің экспонаттарына айналуы сирек емес. Бірақ, әдетте, бұл мерекелер – Жаңа жыл, 8 наурыз немесе туған күнмен құттықтауға арналған көшірмелер. Жаңа «ұсақ-түйектер емес» көрмесінде Достоевскийдің музейінде басқаша ашық хаттарды яғни – пошта тарихы суреттелген карталарды көрсетуге шешім қабылдады. Дүние жүзіндегі пошта қызметтері ұзақ уақыт бойы ашық хаттарды енгізуге қарсы болды. Тек 1869 жылы Венеда Женева көлінің көрінісі басылған алғашқы «хат-хабар картасы» жарық көрді. Осы алғашқы ашықхатпен карточкаларды пошта арқылы жіберу ғана емес, сонымен қатар оларға қалалар мен пейзаждардың көріністерін басып шығару дәстүрі басталды. Бұл ашық хаттарды коллекционерлер әлі күнге дейін көрініс деп атайды. Олар «ұсақ-түйектер емес» көрмесінің басты тақырыптарының біріне айналды, онда Ф.Достоевский болған қалалардың көріністері бар ашық хаттар, сондай-ақ Қазақстан мен әлемнің қалаларымен таныстыратын карточкалар қойылған. Жеке тақырып – Семей туралы ашық хаттар жиынтығы. Алғаш рет ХХ ғасырда жарық көрген біздің қала туралы барлық ашықхаттар түрлерінің жиынтығы ұсынылған. Экспонаттардың арасында бала кезінде шетелдегі құрдастарымен ашық хаттар алмасатын семейліктердің хаттары бар.
Сонымен қатар, көрмеде кескіндеме шедеврлерінің ашық хаттар репродукциялары бар, сондай-ақ төсбелгішелердің кең коллекциясы қойылған. Оның ішінде-ситалдан жасалған төсбелгілер, ыстыққа төзімділігі мен қаттылығы жоғары бірегей материал. Жапония, Италия, Франция және АҚШ КСРО-дан осындай белгілерді жасауға патент сатып алғанымен, өндірістің қымбаттығына байланысты олар әлемнің басқа елдерінде шығарыла алмады. Сондай-ақ, көрмеге келушілер 1975 жылы Семей әуежайына алғаш қонған Ту-154 ұшағының алғашқы жолаушыларына берген төсбелгілерді көре алады.
«Ашықхат немесе белгіше сияқты кішкентай заттар іс жүзінде ұсақ – түйектер емес. Олардың әрқайсысы тарихтың белгілі бір кезеңі, қызықты оқиға немесе өнер туындысы туралы айтады. Әр ашықхатта ең аз ақпарат орналастырылған сияқты, бірақ сонымен бірге олар оқулықтар мен энциклопедиялардан кем емес білім беру және ой – өрісін кеңейту үшін жасады және әлі де қызықты әрі өзекті болып қала береді»,-деп түсіндірді Достоевскийдің әдеби-мемориалдық музейдің ғылыми-экспозициялық бөлімі меңгерушісінің м.а. Алла Белякина.
Жалпы, көрмеде 700-ге жуық ашық хаттар мен 200-ден астам белгішелер бар. Сондай-ақ, мұнда сіз әлем атласының сирек кездесетін үлкен форматты басылымын іздей аласыз, егер қаласаңыз, әлем карталарымен танысу кезінде туындайтын кейбір географиялық мәселелерді нақтылаңыз. Белгішелердің барлық ұсақ бөлшектерін егжей-тегжейлі қарастыру үшін үлкейткіштер әйнектер беріледі.
