«Әйелдер бұйымдары»

Наурыз 7, 2023

7 наурызда Семей қаласындағы Достоевскийдің әдеби-мемориалдық музейінде «Әйелдер бұйымдары» атты көктемгі көрмесі ашылды.

Көрме идеясы Ф.М. Достоевскийдің 1856 жылы Семей қаласынан үлкен ағасына жазған бір хатының арқасында дүниеге келді. Бұл хатта Федор Михайлович өзінің қалыңдығы Мария Дмитриевнаға бірнеше сәнді заттар жіберуді сұрады: «Міне, мен қалайтын қажет нәрселер мыналар; Көктемгі шляпалар (ондай мына жақта жоқ). Жібек материалдан көйлек (тек жылжымалы болмасын) – қандайын киеді (ол аққұба, бойы орташа, әдемі қыпшабелді). Мантиль (барқыт немесе басқасын) – өз талғамыңызға қарай таңдай беріңіз. Жарты ондаған жұқа голландиялық орамал, ханымдардікі. 2 чепчик (мүмкіндігінше көгілдір ленталармен) арзан, әрі әдемі болсын. Жүннен жасалған шілтерлі кішкене орамал. Егер сіз менің оған осы сыйлықты бергім келетін барлық тілегімді түсінсеңіз және мен сізге бұл туралы жазғым келгенімді түсінсеңіз, онда сіз маған күлмейсіз». Бірақ сүйікті әйелдерді сүйкімді «ханымдар бұйымдарымен» еркелеткен тек  классиктер ғана емес. Барлық уақытта нәзік жан  өкілдері өздерінің сұлулығын ерекше атап өтуге тырысты. Сондықтан музейде бұл аксессуарларды яғни– айналар мен шляпаларды, қолғаптар мен желдеткіштерді, қолшатырлар мен парфюмерияларды, муфталар мен ридикюльдерді, кілемшелер мен іліністерді, ұнтақтар мен кремдерді, ерін далабы мен шарфтарды және т.б. көрсетуге шешім қабылдады.

Мысалы, көрмеде 1800 жыл бұрын Ертіс өңірінің аумағында өмір сүрген әйелдің қола айнасын көруге болады; сондай-ақ ХХ ғасырдың басындағы жол жиналмалы трюмосы, бұл ханымға тіпті саяхатта да сұлу болып қалғанға көмектесті. Сонымен қатар, экспозицияда ХХ ғасырдың басынан аяғына дейін әйелдердің киімдерін безендірген көптеген жағалар, манишкалар, жабо бар. Көрменің едәуір бөлігі кеңестік ханымдардың сүйікті «Сүйкімді әйелге», «Шың ханымы», «Ақ сиреньге», «Мүмкін»  және тағы басқаларына арналған хош иістерд қойылғын.     Көрме Сізге қандай заттардың көмегімен күрделі шаштар сән үлгісін жасалғанын және бұйралар бұйраланғанын еске түсіруге мүмкіндік береді. Өткен ғасырдың ортасында танымал маталардан – крепдешин, трикотин, шифоннан жасалған көйлектер ерекше сағыныш сезімін тудырады. Экспонаттардың арасында маникюр және массаж құралдары, сағаттар және ХІХ ғасырдың аяғынан 1989 жылға дейін жасалған әшекейлер бар.

Әрине, көрменің едәуір бөлігін зергерлік бұйымдардың барлық түрлері алады. Бұл өткен ғасырдағы қымбат және қымбат емес металдардан жасалған сақиналар, қазақтың дәстүрлі ұлттық әшекейлері, алтын сағаттар, моншақ алқалар, сансыз моншақтар, брошьтар, сырғалар, кулондар.

Бір сөзбен айтқанда, көрме әрдайым көктемнің символы болған сүйкімді әйел сұлулығының атмосферасына енуге көмектеседі.