Достоевский Федор Михайлович (1821 – 1881)
(өмірінің негізгі күндері)
1821 ж.
30 қазан (11 қараша ж.н)
Мәскеуде, Новая Божедомка көшесінде, мариинская ауруханасының штаб-дәрігері Михаил Андреевич Достоевский мен Мария Федоровна Достоевскаяның бұрынғы тегі Нечаеваның отбасында, , екінші ұлы – Федор Михайлович Достоевский дүниеге келді.
1831 ж.
Достоевский отбасының Тула провинциясындағы Даровой ауылы мен Черемошня ауылын сатып алуы.
1833 ж.
Ф.Достоевский ағасы Михаилмен бірге Н.И.Драшусов пансионатында болады.
1834 ж.
Қыркүйек – Михаил мен Федор Достоевский Л.И.Чермактың жеке мектеп-интернатына түсті.
1837 ж.
27 ақпан
Жазушының анасы Мария Федоровна Достоевскаяның қайтыс болуы.
мамыр
Ағайынды Михаил мен Федор Достоевскийлер Бас инженерлік училищеге түсу үшін Санкт-Петербургке көшті.
маусым
Ағайынды Достоевскийлер К.Ф. Костомаровтың дайындық мектеп-интернатына түсті.
1838–1843 жж.
Санкт-Петербург бас инженерлік училищесінде оқыды.
1838 ж.
қаңтар
Федор 3-ші дирижер сыныбына оқуға түсіп, Инженерлік сарайда орналасқан мектепке көшеді. Михаил Санкт-Петербург инженерлік командасына жазылды және көп ұзамай Ревелге ауыстырылды.
1839 ж.
6маусым – Әкесі Михаил Андреевичтің кенеттен қайтыс болуы.
1841 ж.
5 тамыз
Достоевский далалық инженер-прапорщик болып тағайындалды.
1842 ж.
тамыз
Подпорудчики атағын алды.
1843 ж.
маусым – Инженерлік Департаменттің сызу бөліміне қабылданды.
1843–1844 жж.
Санкт-Петербург инженерлік бригадасының сызу инженерлік корпусында қызмет етті.
1844 ж.
19қазан
Зейнеткерлікке шығу, әдеби қызметтің басталуы.
1846 ж.
қаңтар
«Бейшаралар» романымен бірге «Петербор жинағы» жарық көрді. Бұл ерекше жетістік болды. Н.А.Некрасовтың және В.Г.Белинскийдің оң пікірлері. Романда алғаш рет жазушының бүкіл шығармашылығынан өтетін образдар, тақырыптар мен мәселелер туындайды: Петербург бейнесі, «кішкентай» адам бейнесі, адам тұлғасының психологиялық екі жақтылығы тақырыбы. Бұл тақырып 40-шы жылдардағы «Даойник», «Прохарчин мырза» (1846), «Ақ түндер» (1848), «Неточка Незванова» (1846-1849) шығармаларында жалғасын тапты.
1847 ж.
қаңтарь-ақпан
Жазушы В..Г. Белинскимен және оның құрған ұйымымен қоштасады.
ақпан айының басы
Ф.Достоевский «жұма күндері» М.В.Буташевича-Петрашевскийге келіп жүрді.
1849 ж.
15 сәуір
«Белинскийдің Гогольге жазған хаттары» хаттарын оқуға тыйым салынды.
23 сәуір
Үйірменің басқа мүшелерімен бірге Петропавл бекінісінің Алексеевский равелиніне қамалды.
22 желтоқсан
Петрашевцевтер, 21 адам, Семеновский шеру алаңына шығарылды және үкімді оқыды «….өлім жазасы», үкімнің орындалуын күту. Өлім жазасын 4 жылдық ауыр еңбекпен және сарбаздар қызметімен ауыстырды.
25 желтоқсан
Петропавл бекінісінен байланған кісенмен Омбыға жіберілді .
1850 ж.
қаңтар
Тобольскіде Ф.Достоевский мен оның жолдастары-Петрашевшылардың Декабристердің әйелдерімен кездесуі, олар оларға Інжілдің көшірмесін сыйға тартты.
1850–1854 жж.
Омбы түрмесінде ауыр еңбек еткен жылдар.
1850 ж.
23 қаңтар
Достоевскийді Омбы түрмесіне алып кетті.
1854 ж.
23 қаңтар
Түрмеден шығу.
1854–1859 жж.
Семипалатинск қаласындағы қатардағы жауынгер қызметінде.
1854 ж.
2 наурыз
Достоевский Семипалатинск келіп, 7-ші Сібір желілік батальонына қатардағы жауынгер ретінде қабылданды.
Көктем
А.И.Исаевпен және оның әйелі М. Д. Исаевамен таныстық.
21 қараша
А. Е. Врангелмен таныстық.
1855 ж.
мамыр
Исаевтардың Кузнецк қаласына көшуі.
20 тамыз
Достоевский унтер-офицер қызметіне қабылданды.
1856 ж.
1 қараша
Прапорщик қызметіне ауысты.
Қараша айының аяғы
Ф.Достоевский күйеуі қайтыс болғаннан естіп, М.Д.Исаева тұрған Кузнецкіге барып, оған ұсыныс жасап, келісімін алды.
1857 ж.
6 ақпан
Достоевскиймен М. Д.Исаева Кузнецкте некелесті.
17 сәуір
Достоевскийге және басқа Петрашевтіктерге барлық құқықтарды, соның ішінде дворяндық құқықтарды қайтару туралы Жарлық шығарылды.
1859 ж.
наурыз
Ауырғанына байланысты жұмыстан босату және Тверь қаласында тұруға рұқсат беру туралы жарлық.
2 шілде
Достоевский әйелі және өгей баласы П.А. Исаевпен бірге Семейден кетті.
18-19 тамыз
Тверьге келді.
желтоқсан
Достоевскийлердің Петербургқа көшуі
1861–1865 жж.
Ф.M. Достоевский мен М.М.Достоевский «Время» журналының (1861-1863), ал оған тыйым салынғаннан кейін – «Эпоха» журналының (1864-1865) шығуы.
1862 ж.
маусым–желтоқсань
Достоевскийдің шетелге алғашқы сапары; Лондонда А.И. Герценмен кездесуі.
маусым
Висбденде жазушы алдымен рулетка ойнап көрді және 10 жылға жуық ойынға құмарлық болды.
1863 ж.
2 ақпан
Ф.М. Достоевский Әдеби қор комитетінің хатшысы болып сайланды.
мамыр айының аяғы
Время журналы Н.Н.Страховтың «Қатерлі сұрақ» атты мақаласы үшін жабылды.
наурыз
«Эпоха» журналының бірінші номері шықты.
1864 ж.
15 сәуір
М.Д. Достоевская қайтыс болды
10 шілде
Үлкен ағасы М.М. Достоевский қайтыс болды.
1865 ж.
Ақпан
«Эпоха» журналының соңғы номрі шықты.
мамыр
Достоевский А.В.Корвин-Круковскаяға ұсыныс жасады, А.В.Корвин-Круковскаяның жауабы ұсыныстан бас тартты.
1 шілде
Жазушы баспагер Ф. Стелловскиймен 1866 жылдың 1 қарашасына дейін жаңа роман ұсыну міндеттемесімен толық шығармалар жинағын шығару туралы келісім жасады.
1866 ж.
4 қазан
А. Г. Сниткиноймен кездесіп, «Ойынқұмар» романы бойынша жұмыс басталды..
8 қараша
Достоевский Анна Григорьевнаға үйлену туралы ұсыныс жасады да келісімін алады.
1867 ж.
15 ақпан
Достоевский мен Сниткинаның некелесуі.
14 сәуір
Достоевский мен оның әйелі шетелге кетті, олар төрт жылдан астам шетелде өмір сүрді.
1868 ж.
22 ақпан
Достоевскийдің бірінші қызы Софьяның дүниеге келуі.
12 мамыр
Соняның қайтыс болуы.
1869 ж.
14 қыркүйек
Достоевскийдің Люба деген қызы туылды.
1871 ж.
16(27) сәуір
Достоевский Висбаденде соңғы рет рулетка ойнады.
8 шілде
Достоевскийлердің шетелден Петерборға оралуы.
16 шілде
Ұлы Федордың дүниеге келуі.
1872 ж.
В.Г. Перов Ф.М.Достоевскийдің портретін салды.
Желтоқсан
Достоевский «Гражданин» журналының редакторы болып бекітілді.
1874 ж.
Сәуір
Достоевский «Гражданин» журналының редакторы қызметінен кетті
1875 ж.
10 тамыз
Ұлы Алексейдің дүниеге келуі.
1876 ж.
Желтоқсан
Достоевский Славян қайырымдылық қоғамының басқарма мүшесі болып сайланды.
1877 ж.
көктем
Достоевскийлер Старая Руссадан саяжай сатып алды.
қараша
Достоевский Ғылым академиясының орыс тілі мен әдебиет бөліміне мүше-корреспондент болып сайланды.
30 желтоқсан
Достоевский Н.А.Некрасовтың жерлеу рәсімінде сөз сөйлеп, онда ол ақындар арасында Некрасов «Пушкин мен Лермонтовтың ізімен жүруі керек» деп баса айтты.
1878 ж.
16 мамыр
Достоевскийдің Алеша деген ұлы қайтыс болды.
Маусым
Достоевскийдің Вл.С. Соловьёвпен Оптину шөліне сапары.
1879 ж.
шілде
Достоевский халықаралық әдеби қауымдастықтың құрметті комитетінің мүшесі болып сайланғаны туралы хабарлама алады ,онда ол «қазіргі әдебиеттің ең танымал өкілдерінің бірі» деп аталды.
1880 ж.
маусым
Ф. М. Достоевский Пушкин мерекелеріне қатысты.
6 маусым
А. С. Пушкин ескерткішінің ашылу салтанатына қатысты.
1881 ж.
28 қаңтар (9 ақпан) 20 сағат 36 минут
Жазушының қайтыс болуы.
Ол Санкт-Петербургте Александр Невский лавраның Тихвин зиратында жерленген.