«Есімде ғажап сол бір сәт»

Июнь 5, 2024

«Музей түні» халықаралық акциясы аясында Ф. М. Достоевскийдің әдеби-мемориалдық музейінде А.С. Пушкиннің туғанына 225 жыл толуына арналған «Есімде ғажап сол бір сәт» атты көрме ашылды.
Біздің музейде осындай көрмені өткізуі кездейсоқ емес. Достоевский Пушкиннің есіміне табынды. Федор Михайлович ақын қайтыс болған кезде 16 жаста еді, содан кейін Достоевский ағасына: «Егер ол анасына аза тұтпағанда, ол әкесінен ақын Пушкинге де аза тұтуға рұқсат сұрар еді» деп жазды. Жазушы бұл махаббатты өмір бойы алып жүрді. Өзінің қайтыс болуынан бірнеше ай бұрын Федор Михайлович Пушкин ескерткішінің ашылуында ақын туралы керемет сөз сөйледі. Достоевский Пушкинді алғаш рет талантты поэзияшы ғана емес, сонымен бірге ұлы ойшыл деп атады», — деп атап өтті музей маманы Алл Белякина.
Сонымен қатар, Александр Сергеевич Пушкин Қазақстанмен де тығыз байланыста болды, олар екі мәдениетті ‒ қазақ пен орысты бір-бірімен байланыстырды. Осындай тұрақты байланыстың бірі Абай есімімен байланысты, соның арқасында Пушкин алғаш рет қазақ тілінде шырқалды. Қазақ ақыны алғаш рет Семей кітапханасында орыс ақынының өлеңдерін оқыды. Көрмеде кітапханаға келуші А. Құнанбаев оқыған Пушкиннің шығармаларын көруге болады. Көрмеге облыстық Абай атындағы әмбебап кітапхананың сирек басылымы ұсынылды.
Сондай –ақ, көрме Пушкин шығармаларын аударған басқа аудармашылар-А.Байтұрсынов, М. Дулатов», І.Жансүгіров, Аймауытов, Шәкәрім және С.Талжанов сияқты аудармашылар мен таныса аласыз, С.Талжанов тіпті сталиндік лагерьде Пушкин туралы баяндамалар жазып, оларды қорғау мен тұтқындарға оқыды.
Көрмеде 19 және 20 ғасырдың басындағы Пушкиннің қазақ және орыс тілдеріндегі сирек басылымдары, сондай-ақ Пушкин мұрасымен байланысты көптеген бірегей және қызықты заттар қойылған. Бұл пошта маркалары мен сіріңкелер, бюсттер мен мүсіншелер, ойындар мен ойыншықтар, ашық хаттар мен парфюмерия, панельдер мен плакаттар, монеталар, медальдар, төсбелгілер, 1914 және 1916 жылдардағы Пушкин қойылымдарына билеттер. Мұнда сіз нағыз ағаш науаны және әдеби қара шайды көре аласыз, оның әр пакеті Пушкиннің әртүрлі шығармаларына арналған.
Музей түнінде ашылған көрме 2024 жылдың 20 маусымына дейін жалғасады.