9 ақпанда Семей қаласындағы. Ф. М. Достоевскийдің әдеби-мемориалдық музейінде

«Достоевский әлем тілдерінде»  көрмесі ашылды.

 

Бүгінгі таңда Ф.М.Достоевскийдің шығармалары әлемнің 170-тен астам тіліне аударылған. Музей  қорларында 40 тілде – ағылшын және швед, грек және араб, қытай және кория, испан және румын, словак және словян тілдерінде және басқа тілдерде кітаптар бар.

Көрмеде әлемге әйгілі жазушының қазақ тіліне аударылған шығармаларымен таныстырылады. Олардың едәуір бөлігі алғаш рет көрмеге қойылады.

Көрмеде 1935 жылы Сәйділ Талжанов орындаған «Бейшаралар»  романының аудармасы ұсынылған. Көрнекті қазақ лингвисті Нияз Сыздықовтың аудармасындағы «Нақрұс» романының басылымы библиофилдердің ерекше қызығушылығын тудырады.

Әсіресе осы басылым үшін қазақстандық суретші Альберт Гурьев иллюстрациялар топтамасын жасады. Көрмеде Гурьевтің осы суреттерінің авторлық литографиясын да, олардың кітапқа енгенін де көруге болады.

Музейге  келушілерді алды мен неміс тілі аудармаларымен таныстырылады  себебі бұл Федор Достоевскийдің кітаптары басылған алғашқы шет тілі болатын.

Көрменің маңызды бөлімі классикалық шығармаларды түрік тіліне аударуға арналған. Түркияда Достоевский мектептерде ұсынылған шетелдік авторлардың тізіміне кіреді, оның кітаптары тіпті газеттерде де басылған. Сонымен бірге, Түркияда олар «Ағайынды Карамазовтар» романын аударып қана қоймай, сонымен қатар басты кейіпкерлердің бірі әбден бейімделген Алешаның балалық шағы роман үзіндісінен  балаларға арналған  аудармасын жасап шығарды.

Жапон тіліндегі аударма бөлімінде  музейдің  Достоевскийдің шығармашылық мұрасынан жапондық  зерттеушілерімен тығыз байланыста болғаны жайлы  біліп, авторлардың шынайы хаттары мен қолтаңбаларын көруге болады.

Көрмеде урду, панджаби, каннада, тамил сияқты тілдердегі басылымдар ұсынылған. Қызықты экспонаттардың қатарында Куба астанасы Гаванада шыққан испан тіліндегі кітап бар. 1968 жылы  Семейдегі Достоевский атындағы  кітапханаға халықаралық журналист  Юлиан  Семенов алып келді. Ол кезде ол әйгілі «Көктемнің он жеті кереметі» романының авторы болған жоқ, ал жазушы тұрған үйде музей ашылғанға дейін тағы үш жыл тұрды. Бірақ кітап әлі де болса өз қалпын сақтаған.

Көрмеге өткен жылы музейге сыйға тартылған әлем халықтарының костюмдеріндегі қуыршақтар топтамасы көркем беріп тұр.

«Бұл көрме Достоевскийдің шығармаларын 170 жылдан бері аударып келе жатқан аудармалар мен аудармашылардың тарихымен ғана емес, сонымен қатар тілдердің таңғажайып алуан түрлілігімен, олардың ерекше графикасы мен дыбысымен, сондай – ақ әртүрлі елдердегі басып шығару дәстүрлерімен таныстырады», – деп атап өтті музей маманы Алла Белякина.